Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davasında Miras Bırakanın Terekeden Mal Kaçırmak Kastıyla Doğrudan Lehine Hareket Ettiği Mirasçısına Ya Da Üçüncü Kişiye Devretmiş Ya Da Yaptığı Temliki İşlemlerde Aracı ve Emanetçi Kişiler Kullanmış Olmasının Sonuca Bir Etkisi Yoktur.

Mirasbırakan sağlığında bazen şu düşünceyle hareket etmektedir: Taşınmazını bir başka şahsa satış suretiyle devredip; bu kişide bir müddet sicil kaydının durması ve daha sonra bu kişi tarafından taşınmazın mirasbırakanın taşınmazını devretmeyi  esasen hedeflediği  kişiye satış suretiyle devredilmesi gibi bir düşünce hasıl olmaktadır. Oysa, mirasbırakanın “emanetçi” yahut “aracı” tabir edilebilecek kişileri ara malik yapması ile taşınmazını doğrudan hedeflediği kişiye devretmesi arasında bir fark bulunmamaktadır. Her iki durumda da 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı İBK’nın uygulama alanı (şartları mevcut ise)  sözkonusudur. Konuya dair bir Yargıtay Kararı aşağıda yer almaktadır:

1. Hukuk Dairesi         2016/6358 E.  ,  2016/5464 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi …’in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olup; davacılar, murislerinin çekişme konusu taşınmazlarını terekeden mal kaçırmak için aracı ve emanetçi kişiler vasıtasıyla davalı kızına aktardığını ileri sürerek eldeki davayı açmışlardır.
Mahkemece, murisin doğrudan davalı kızına yaptığı bir temlik bulunmadığı, dava dışı başka mirasçıların da bulunduğu, bu durumda 1.4.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın uygulanamıyacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide “muris muvazaası” olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi ( mevsuf-vasıflı ) muvazaa türüdür. Söz konusu Muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, aslında bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarında ve 1.4.1974 tarihli, 1/2 Sayılı İnançları Birleştirme Kararında açıklandığı üzere, görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 706., 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 237. ve Tapu Kanunu’nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa sebebiyle geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Diğer taraftan, 1.4.1974 tarihli, 1/2 Sayılı İnançları Birleştirme Kararın uygulanabilirliği açısından; miras bırakanın terekeden mal kaçırma amacıyla taşınmazını doğrudan lehine hareket ettiği mirasçısına ya da üçüncü kişiye devretmiş ya da yaptığı temliki işlemlerde aracı ve emanetçi kişiler kullanmış olmasının sonuca bir etkisi yoktur.
Hâl böyle olunca, işin esasının incelenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde hüküm kurulması isabetsizdir.
Davacıların temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulüyle, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK’un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 03.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.